Het niet naleven omgangsregeling, is een strafbaar feit dat volgens het Openbaar Ministerie aangepakt dient te worden via de burgerrechtelijke Familierechtbank.
Het installeren en in stand houden van een contactbreuk tussen kind(eren) en één ouder (B) door de ander ouder (A), wordt in ondervermelde literatuur omschreven als intrafamiliaal geweld (IFG) en/of als verontrustende opvoedingssituatie (VOS). In principe behandelen jeugdrechters VOS-dossiers. In de praktijk wordt contactbreuk door falsificatie = psychisch intrafamiliaal geweld via coercive control by proxy = ouderverstoting, binnen justitie soms wel, soms niet beschouwd als kindermishandeling. Enerzijds geven een aantal familierechters aan in vonnissen dat het gaat om een schadelijk gegeven voor het (de) kind(eren), anderzijds gaan familierechters ervan uit dat de ouder die de schade aanricht, het volgende vonnis wel zal volgen en dus niet schenden zoals die eerder wel al deed met de voorgaande vonnissen...
Om parketten (= Openbare Ministeries) duidelijk te maken dat het initiëren en in stand houden van een contactbreuk en dus het schenden van art. 9.3 IVRK EN van art. 8 EVRM en dat dit wel degelijk gaat om IFG en VOS, geeft Blauw Hart hieronder bruikbare informatie die opgenomen kan worden bij de aangifte van het geweld op het (de) kind(eren).
Nick Woodall
Parental Alienation - A Splitting of the Self - YouTube
Parental alienating behaviors as family violence
Parental alienating behaviors are widely considered a form of family violence in the literature (e.g., Bentley and Matthewson, 2020; Haines et al., 2020; Harman and Matthewson, 2020; Lee-Maturana et al., 2020; Verhaar et al., 2022). Family violence is defined as any act of violence perpetrated by one family member against another. It includes violence perpetrated by cohabitating/non-cohabitating partners/ex-partners, intimate partner violence (IPV) and the abuse and neglect of children (Chalk and King, 1998). A central feature of family violence is coercive control. Coercive control is a pervasive pattern of behaviors used by a family member to maintain power over and limit the autonomy and choices of another family member. It involves isolating victim/survivors from other family members, their children and friends, controlling access to resources, finances and regulating the victim/survivor’s daily life (Candela, 2016). Arguably, coercive control is at the heart of parental alienating behaviors.
Platform Kindermishandeling
Oprichting Platform Kindermishandeling
Op 21 juni 2021 ging Platform Kindermishandeling van start. De datum is symbolisch: het is de internationale dag voor kinderen die slachtoffer zijn van agressie. Omdat contactbreuk tussen kinderen en één ouder na relatiebreuk tussen de ouders, zo'n groot maatschappelijk probleem vormt, besloot het Platform om zich eerst hierop te richten. De deelnemers van de organisatie waaronder het Vlaams Expertisecentrum Kindermishandeling, verdiepte zich in het gegeven.
Stilte naast bezorgdheden
Het bleef lang stil rond de werkgroep en haar bevindingen. Op de hoorzittingen van de Commissie Justitie over kindermishandeling in de Kamer op 25 april 2023 werd duidelijk dat de situatie ernstig is. Onder meer sprekers die deel uitmaken van het Platform Kindermishandeling uitten hun bezorgdheid over deze vorm van kindermishandeling.
Het Kinderrechtencommissariaat verwees in haar advies van 2 mei 2023 naar het rapport van het Platform Kindermishandeling en trok opnieuw aan de alarmbel. Het KRC spreekt al vele jaren bij herhaling magistraten aan om hier aandacht voor te hebben. Contactbreuk is zorgwekkend en verontrustend.
Het beleidsadvies van Platform Kindermishandeling
In juni 2024 is het rapport van Platform Kindermishandeling nog niet openbaar gemaakt. Na heel wat moeite lukte het echter wel om het verslag te verkrijgen. Omdat het gaat om een maatschappelijk probleem dat schade toebrengt aan onder meer kinderen, ouders en grootouders, vindt Blauw Hart het van maatschappelijk belang om de inhoud van het verslag hier te delen. Blauw Hart zet zich namelijk in voor mensenrechten en tegen geweld.
Het verslag kreeg de titel: "Als ouders en kinderen elkaar niet meer zien". De ondertitel is "Beleidsadvies inzake contactbreuk tussen ouders en kinderen na beëindigde partnerrelaties". Het verslag dateert van januari 2023.
In de inleiding wordt erop gewezen dat in 2011 een lijst met knelpunten in de aanpak van kindermishandeling opgesteld werd. De problematiek van complexe scheidingen, de zogenaamde vechtscheidingen, vormde één van de voornaamste knelpunten. Naar aanleiding hiervan, organiseerde het toenmalige Vlaams Forum Kindermishandeling (VFK) op 11 december 2012 een werkseminarie met als titel 'Kinderen verstrikt in stukgelopen relaties'. Hierop schreef het VFK een stappenplan uit om de problematiek van vechtscheidingen te zien als mogelijke vorm van kindermishandeling. Hierop kreeg de Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid (DSB) de vraag om informatie en oplossingen op te lijsten op basis van publicaties en om een aanzet te geven voor het beleid.
In haar advies geeft de DSB aan dat ouderverstoting, oudervervreemding en ernstige loyaliteitsconflicten belangrijke problemen zijn bij scheidingen en zeer negatief zijn voor de ontwikkeling van de getroffen kinderen. De beleidsadviezen werden overgemaakt aan de betrokken ministers...
In november 2015 vroeg toenmalig kabinet Justitie (Koen Geens) aan de DSB en de Dienst Familierecht om een overzicht op te stellen van mogelijke maatregelen tegen 'ouderverstoting'. Hierin stonden maatregelen van burgerlijk recht en strafrecht. In oktober 2020 kwam 'ouderverstoting' aan bod tijdens een webinar dat aangeboden werd door FOD Justitie. Emma Jaspaert, postdoctoraal onderzoekster van de Faculteit Rechtsgeleerdheid aan de KU Leuven en familierechter in beroep Myriam de Hemptinne, gaven relevante informatie mee over het onderwerp.
In 2021 werd dan uiteindelijk het Platform Kindermishandeling opgericht. Er werd onder meer informatie verzameld en er werden onderzoeken van naderbij bekeken. Uiteindelijk kwam de focus te liggen op het voorkomen van contactbreuken tussen ouder(s) en kind(eren) gezien dit een vorm is van kindermishandeling. In het advies staan voorstellen tot structurele oplossingen voor situaties waarin een kind ten gevolge van een beëindigde partnerrelatie contact verliest met één of beide ouder(s).
Ongelijkwaardig ouderschap en contactbreuk wordt niet noodzakelijk bewust geïnstalleerd, maar er zijn duidelijk oplossingen noodzakelijk.
In het verslag wordt eerst ingegaan op contactbreuk en de mogelijke oorzaken. Dit gaat van een scheefgegroeide familiedynamiek over beïnvloeding van het kind en het opzetten van het kind tegen een ouder waardoor het kind verstrikt raakt in een loyaliteitsconflict over boosheid vanuit het kind ten aanzien van de ouder die volgens het kind aan de oorzaak lag van de relatiebreuk, over eerder opportunistische oorzaken of uit bezorgdheid voor een ouder waar het kind dan beslist voor te zorgen. Hiernaast kunnen aangehouden conflict tussen de ouders en/of (vermeende) onveiligheid van het kind een rol spelen.
Het Platform Kindermishandeling pleit voor een snelle signalering van deze problematiek, voor gerichte diagnostiek en voor hierop volgend het nemen van tijdige en doeltreffende acties.
Hiertoe zijn naast specifieke deskundigheid, ook een goede samenwerking noodzakelijk tussen het juridische luik en de hulpverlening. Het hulpverleningsaanbod dient dus verbreed en verdiept te worden.
In het rapport wordt omschreven hoe 'ouderverstoting' herkend kan worden. Dit zijn de typische gedragingen van kinderen die één ouder langdurig en totaal afwijzen op basis van (lichte, onduidelijke,...) redenen die niet aangetoond kunnen worden (wat erop kan duiden dat die er niet zijn) en waarbij er beïnvloeding is van de ouder waar de kinderen verblijven. Platform Kindermishandeling kiest voor de term 'contactbreuk'
(wordt vervolgd)